گراور یک فرایند چاپ صنعتی با کیفیت بسیار بالاست،که به‌طور فعال در زمینه جدید چاپ قطعات الکترونیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. چاپ روتوگراور که به آن هلیوگرام نیز می‌گویند، نوعی چاپ گود بوده که کیفیت کار آن تا حد زیادی نزدیک به چاپ افست است ویکی از بهترین سیستم های چاپ در دنیا و گونه‌ای از چاپهای برجسته محسوب می‌شود که در آن از کلیشه‌های فلزی استوانه‌ای شکل استفاده می‌شود که طرح‌های مورد نظر به تفکیک رنگ، بر روی آنها حک می‌شود. در چاپ هلیو از یک سیلندر برای چاپ میلیون‌ها بسته بندی استفاده شود.این روش چاپ به دلیل استفاده از کلیشه‌های چدنی برای چاپ تیراژهای پائین مقرون به صرفه نیست. فرایند گراور برای مصارفی همچون چاپهای تبلیغاتی، مجلات، کارت‌های پستال، کارتن‌های فلوت دار و سایر بسته بندی‌ها استفاده می‌شود.در ادامه این مقاله قصد داریم تا شما را به طور کامل با این روش چاپی آشنا کنیم. پس با ما تا پایان این مقاله همراه باشید.
چاپ هلیو یا چاپ روتوگراور
چاپ هلیو یا چاپ روتوگراور که به نام هلیوگرافی هم خوانده می‌شود یک فرایند مدرن چاپ صنعتی برای تیراژهای بالا توام با کیفیت بسیار بالاست که قادر است تصاویری با سایه روشن های به هم پیوسته را به وجود آورد و برای چاپ انواع کاتالوگ و لفاف بسته‌بندی استفاده می‌شود.
تاریخچه پیدایش چاپ هلیو یا روتوگراور
تاریخ چاپ گراور به سال 1300 میلادی، دوره رنسانس وحکاکی‌های ظریف هنرمندان ایتالیایی بر می‌گردد. این حکاکی ها بر سطح نرم الواح مس و با دست صورت می‌گرفت. طرح‌ها روی مس حفره‌هایی باقی می‌گذاشتند که مرکب را هنگام چاپ در خود نگاه می‌داشت. بنابراین چاپ گود ریشه‌ای ایتالیایی دارد و به معنای چاپ از روی سطح یا طرح گود شده است.
اولین لوح چاپ گود با روش عکاسی در حدود سال 1814 توسط جوزف نیکفور نیپکه ابداع و هلیوگرافی نامیده شد.روشی که درآن گراور مسی برای چاپ به دستگاه بسته می‌شود. بعدها فاکس تابلوت روش نیپکه را تصحیح کرد و نخستین فیلم نگاتیو رو برای ساخت لوح به روش هلیوگرافی افزود. اما شخصی که به عنوان مخترع چاپ پیشرفته گراور شناخته شده کارل کلیف هست.کلیف کارش را با اسید کاری گراور حساس به نور و عکاسی شده در 1875 شروع کرد. سرانجام در سال 1879 روش هلیوگرافی خودش را تکمیل و آن را در انجمن عکاسی وین معرفی کرد.کارل کلیف چاپ گود از روی گراور مسطح را به چاپ از روی سیلندر تبدیل کرد.او نخستین تیغه بلید را در روش گود ابداع و سیستم چاپ رنگی گود با دستگاه رول را طراحی کرد. بدین ترتیب اصطلاح سیستم چاپ روتوگراور از روی سیلندر را رواج داد.
در دهه 1920 دستگاههای چاپ عظیم چهار و پنج رنگ وارد روش گراور شدند و انواع کارت پستال، تقویم، کتاب‌های هنری و حتی مجلات به صورت تمام رنگی چاپ شد. در اواسط دهه ۱۹۶۰ میلادی، چاپ روتوگراور تنها روش مورد استفاده برای لفاف های بسته بندی با کیفیت بالا محسوب می شد.با آغاز قرن بیستم رتوگراور به عنوان روشی برای چاپهای ظریف و با کیفیت در همه جا رواج یافت. چاپ روتوگراور امروزه به همان روش اولیه که اختراع شد صورت می‌گیرد و تنها ابزار آلات و ماشین آلات این کار پیشرفته‌تر شده و تغییر کرده اند.
فرایند چاپ روتوگراور به چه صورت است؟
در روش چاپ روتوگراور ابتدا طرح مورد نظر به صورت حفره‌های بسیار ریز روی سطح سیلندرهای فلزی از جنس آلومینیوم یا مس گود می شوند.سپس مرکب درون این حفره‌ها ریخته می‌شود و به کمک یک تیغه مرکب اضافی از سطح سیلندر پاک می‌شود.سپس با قرار گرفتن سیلندر روی سطح مورد نظر رنگ داخل حفره‌ها روی سطح منتقل می‌شود.به این ترتیب طرح با کیفیت بالایی چاپ می‌شود.حفره‌های که روی سیلندرها ایجاد می‌شوند دارای شکل‌های دایره‌ای، بیضی و مربع هستند.علاوه بر این حفره‌های ایجاد شده بر اساس عمق و اندازه دهانه به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:
- حفره‌هایی که اندازه دهانه و عمق متغیر دارند.
- حفره‌هایی که اندازه دهانه برابر ولی عمق متغیر دارند.
- حفره‌هایی که اندازه دهانه متغیر ولی عمق برابر دارند.
روشی که برای حکاکی حفره‌های روی سیلندر به کار می‌رود تاثیر زیادی روی خروجی این روش چاپی دارد و کیفیت طرح‌های چاپ شده با هر کدام از این حفره‌ها متفاوت است و تا حدود زیادی بستگی به شکل و اندازه حفره‌ها دارد. تفاوت بین اندازه دهانه و عمق حفره ها باعث به وجود آمدن سایه روشن ها و چاپ شدن تراکم های متفاوتی از تصویر می شود.از این رو برای چاپ طرح‌های مختلف ابتدا باید حفره مناسب انتخاب شود. یک حفره با دهانه بزرگتر یا عمق بیشتر قادر است تا میزان مرکب بیشتری را در خود جای داده و فضای بزرگ تر یا رنگی تیره تر از تصویر در حال چاپ را ایجاد کند.تعداد حفره ها گاه در یک اینچ مربع به ۲۲۵۰۰ نقطه می رسد. تصاویر چاپ شده با روش گراور به دلیل بالا بودن تعداد نقاط چاپی روی سیلندر یا همان حفره ها از کیفیت بالایی برخوردارند. در واقع هرچقدر تعداد حفره‌های بیشتر و اندازه آنها کوچک‌تر باشد کیفیت خروجی طرح‌ها بیشتر می‌شود.قسمت هایی از سیلندر که فاقد هر گونه حفره ای هستند در واقع بخش های بدون تصویر خواهند بود.
ویژگی‌های چاپ هلیوگراور
چاپ روتوگراور ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد و باعث تمایز آن از سایر انواع روش‌های چاپی خواهد شد که عبارتند از:
- سرعت و اتوماسیون بسیار زیاد
- قابلیت تطبیق‌پذیری مطلوب
- امکان پرینت روی دیسک فشرده
- راندمان بالا
- امکان چاپ توسط چاپگرهای راه دور LPR
- چاپ محصول در تیراژ بالا
- قابلیت تولید انواع پاکت‌های بسته بندی با اشکال رولی و استوانه‌ای
- برخورداری از سیستم چاپ ICP/IP
- پرینت محصول طبق آخرین فناوری‌های روز دنیا
- گردش کار چاپ
- امکان چاپ توسط جریان سوکت TCP/IP
- دارا بودن قابلیت مدیریت رنگ پیشرفته ICC
- پشتیبانی از فرمت‌هایPDF و Postscript
مزایای چاپ هلیو یا روتوگراور (هلیوگراور)
تکنولوژی چاپ هلیو یا چاپ روتوگراور به نوعی است که تیراژهای بالا را با سرعت خیلی زیاد در ابعاد بزرگ با قابلیت برش آسان انجام می‌دهد و بهینه‌ترین قیمت را در انواع چاپ باکیفیت دارد.چاپ روتوگراور با وجود سرعت زیاد در تولید محصول بهترین و بالاترین کیفیت چاپ بدون افت در طول زمان را در نمونه‌های نهایی محصولات چاپی دارد. فرایند چاپ گراور یکی از پرطرفدارترین فرایندهای چاپ در بسته بندی‌های منعطف است و توانایی چاپ بروی سطوحی همچون پلی استر، OPP، نایلون، پلی اتیلن در ضخامت‌های گوناگون از ۱۰ تا ۳۰ میکرون را داراست. همچنین برروی فیلم های بسته بندی فویل های آلومینیومی، کاغذ ، مقوا ، پارچه و حلب های بسته بندی ، سیستم هلیو چاپ می نماید.چاپ هلیو یا روتوگراور در مقایسه با تکنولوژی‌های دیگر در صنعت چاپ و تبلیغات و بسته‌بندی مزایایی دارد که برخی از آنها بدین شرح است:
- مصرف کم مرکب با وجود اینکه چاپ هلیو پررنگ به نظر می رسد.
- مقرون‌به‌صرفه بودن برای پرینت با تیراژ بالا
- امکان چاپ بر روی سطوح مختلف
- خشک شدن سریع مرکب
- بدون بو بودن آن
- قابلیت چاپ نزدیک به تصاویر سایه روشن پیوسته
- قابلیت چاپ حتی بر روی سطوح چاپ با کیفیت پایین
معایب استفاده از چاپ روتوگراور
هر روش چاپی در کنار مزایا ،مسلماً معایبی نیز خواهد داشت. چاپ روتوگراور نیز از این روش مستثنی نیست. به همین دلیل قبل از انتخاب این روش باید به مزایا و معایب ان در کنار هم توجه شود. از جمله معایب این روش چاپی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
- محدود بودن به چاپ تیراژ بالا: به دلیل استفاده از سیلندرهای مسی این روش برای چاپ در تیراژ پایین مقرون به صرفه نیست و باعث افزایش هزینه‌های نهایی می‌شود. با این وجود برای چاپ در تعداد بالا گزینه بسیار عالی به شمار می‌رود.
- گران قیمت بودن اعمال تغییرات روی سیلندر: اعمال اصلاحات یا تغییرات در این روش چاپی بسیار گران تمام می‌شود.بگونه ای که ساخت سیلندر مجدد در این حالت ترجیح داده می شود.به همین دلیل قبل از حکاکی طرح مورد نظر روی سیلندرها باید دقت کافی شود.
- هزینه بالای نمونه‌گیری : در روش چاپ روتوگراور نمونه‌گیری هزینه بالایی دارد به همین دلیل در بیشتر مواقع نمونه‌گیری انجام نمی‌شود.
- استفاده از مرکب‌های وابسته به حلال:در این روش چاپی حتماً باید از مرکب یا جوهرهای حلال در آب یا روغن استفاده شود.
- چاپ شدن حروف به شکل نقطه سایه (ترامه): اگرچه حروف چاپ شده با این روش خوب هستند اما نسبت به حروفی که با دیگر روش های چاپی مانند افست به وجود می آیند قابل مقایسه نیستند . در واقع حروف چاپ شده در روش گراور به خاطر تبدیل شدن حروف به حفره های چاپی همانند حروف چاپ شده با افست واضح و تیز و صاف نیستند.
کاربرد چاپ روتوگراور
چاپ روتوگراور یک تکنیک پرکاربرد است که این روزها به وفور برای کاتالوگ محصولات و لفاف بسته بندی آنها استفاده می‌شود. این روش علاوه بر کیفیت مطلوب تصویر چاپی به رنگ‌ها نیز عمق می‌بخشد، به همین دلیل بسیاری از برندها تمایل دارند که چاپ روتوگراور را برای کاور محصولات خود برگزینند. از روش چاپ روتوگراور بیشتر در صنایع مختلف برای چاپ روی محصولات و متریال‌های رولی استفاده می‌شود. با این وجود این روش قابلیت چاپ روی سطوح ورقه‌ای را نیز دارد. از جمله کاربردهای این روش چاپی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
- استفاده برای چاپ انواع برچسب و چاپ لیبل محصولات با کیفیت بالا
- امکان چاپ انواع مجلات، کاتالوگ و.. در تیراژ بالا
- چاپ انواع لفاف‌های دیوارپوش و کف‌پوش‌ها
- چاپ روی پرده‌های زینتی
- چاپ انواع اوراق بهادار مانند تمبر، اوراق سهام، اوراق تبلیغاتی و…
در صنعت بسته بندی از چاپ هلیو برای انواع بسته بندی‌های نایلونی، پارچه‌ای، کاغذی، مقوایی و… استفاده می‌شود. چنانچه این تکنیک در حالت رول مورد استفاده قرار گیرد، امکان بهره بردن از خروجی‌های عریضی فراهم می‌شود که از نظر کیفیت نیز قابل توجه هستند. در حالت ورقی نیز برای کارهایی با تیراژ پایین که نیاز به کیفیت و دقت بالایی دارند و ظرافت چاپ آنها بسیار مهم است مانند تمبر و پرینت‌های تزئینی کاربرد دارد.
مراحل انجام چاپ روتوگراور
مراحل انجام چاپ روتوگراور به صورت زیر است:
- طراحی نقش :ابتدا طراحی بسته بندی توسط کارفرما تایید شده وطرح موردنظر برای چاپ آماده می‌شود.
- ساخت سیلندر:این مرحله اهمیت زیادی در کیفیت چاپ نهایی دارد .سیلندرها برای زدن نقوش و عمل چاپ طرح در چاپگر استفاده می شوند.طرح های موردنظر به صورت حفره‌هایی برجسته بر روی سیلندر زده می‌شوند که معمولا ظاهر آجری دارند. این نوع طرح که اصطلاحاً لانه زنبوری نیز نامیده می‌شود، دارای یک رنگ و یک سایز است. از این‌رو برای رنگ‌ها و دیزاین‌های دیگر به سیلندرهای مجزا نیاز دارید. سیلندرهای گراور، برای مقاوم بودن در چاپهای با تیراژ بالا، معمولاً از جنس فولاد ساخته و با مس آبکاری می‌شوند.
- مرحله چاپ و ثبت طرح: در این مرحله لفاف رول از سیلندر می‌گذرد و روی آن حکاکی انجام می‌گیرد. قسمت‌های حکاکی شده که داخل مخزن مرکب هستند، ضمن حرکت کردن سیلندر مرکب اضافی را به بخشی به نام تیغه داکتر بلید انتقال می‌دهند.سپسلفاف رول با سیلندر حکاکی شده که مقدار زیادی مرکب داخل حفره‌های آن وجود دارد، تماس پیدا می‌کند وطرح روی آن نقش می‌بندد.
- خشک سازی :در نهایت نیز لفافی که روی آن طرح حک شده است، از بخش خشک کن عبور می‌کند.
روش گراور یک روش مستقیم چاپی است که در آن تصاویر به صورت مستقیم از روی سیلندر به روی سطح چاپ شونده منتقل می‌شوند.به همین دلیل در دستگاه های روتوگراور نیازی به استفاده از روش‌های کنترل مخزن مرکب نیست. دراین روش ،نسبت انتقال مرکب به سطح چاپ شونده بیشتر از سایر شیوه‌های چاپی است، پس باید چگالی و ویسکوزیته مرکب مشخص شود. نوع مرکب ها برای فیلم های بسته بندی با حلال های الکلی عبارتند از : اتیل استات ، ایزو پروپیل الکل ، اتیل گلیکول. برای چاپ کاغذ از مرکب با پایه آب استفاده می کنند .انتقال مرکب برروی سیلندر چاپ به وسیله پمپ مرکب زیر تیغه دکتر بلید پمپاژ می شود.
قیمت چاپ روتوگراور
نرخ تعرفه طراحی بسته بندی و چاپ آن با استفاده از دستگاههای روتوگراور نسبت به سایر تکنیک‌ها همچون چاپ افست و فلکسو گران‌تر تمام می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود که چاپ روتوگراور برای تیراژهای بالای یک میلیون به کار برده شود تا هزینه‌های پرینت به میزان قابل توجهی کاهش یابد.
سخن پایانی
چاپ روتوگراور از روش‌های چاپی بر پایه چاپ گود است . خروجی این روش چاپی بسیار با کیفیت است به همین دلیل با وجود چاپگرهای دیجیتالی همچنان از این روش استفاده می‌شود. این سیستم چاپ می‌تواند تصاویری همراه با سایه روشن‌های پیوسته و بالاترین کیفیت ایجاد کند و محدودیتی در زمینه انتخاب متریال چاپی ندارد. دستگاههای روتو ابعاد بزرگی دارند و قادرند که سرعت چاپ را به میزان قابل توجهی افزایش دهند.در چاپ روتوگراور از سیلندرهای فلزی از جنس مس استفاده می‌شود که روی آنها تعداد زیادی حفره‌های ریز ذره‌بینی ایجاد شده است. از انجایی که برای هر رنگ مورد نظر در چاپ باید یک سیلندر ساخته شود، این چاپ برای تیراژهای پایین صرفه اقتصادی نخواهد داشت و به‌طور معمول برای سفارش‌هایی با تیراژهای بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله شما را به طور کامل با مزایا و معایب و کاربرد چاپ روتوگراور آشنا کردیم. اگر بعد از خواندن این مقابله سؤال یا نظری داشتید می‌توانید ان را در قسمت نظرات بنویسید. ما در اسرع وقت به تمامی سؤالات یا نظرات شما پاسخ خواهیم داد.
برچسبها: گراور – چاپ صنعتی – چاپ قطعات الکترونیک – چاپ روتوگراور- هلیوگرام- چاپ گود – کلیشه – چاپهای برجسته- تفکیک رنگ- چاپ هلیو- کلیشه‌های چدنی – هلیوگرافی- چاپ دوره رنسانس – چاپ ایتالیایی – جوزف نیکفور نیپکه – فاکس تابلوت – کارل کلیف- مخترع تیغه بلید – چاپ هلیوگراور – چاپ بدون افت کیفیت – چاپ روی پلی استر- چاپ روی OPP – چاپ روی نایلون – چاپ روی پلی اتیلن – چاپ مجله – چاپ کاتالوگ – چاپ دیوارپوش- چاپ کف‌پوش- چاپ پرده‌های زینتی -چاپ اوراق بهادار- روش مستقیم چاپ
لینکهای مرتبط
- عوامل تاثیر گذار در قیمت چاپ جعبه
- انواع چاپ سیلک اسکرین و روش چاپ
- فرایند چاپ افست چگونه است؟
- مقایسه چاپ افست،فلکسو روتوگراور
- مزایا و معایب چاپ حرارتی
- چاپ دیجیتال چگونه انجام می شود؟
- مزایا،معایب و کاربرد چاپ فلکسوگرافی
- انواع چاپ لیبل کدامند؟
- تفاوت چاپگر لیزری و چاپگر جوهر افشان
- طراحی جعبه و بسته بندی